Πλουραλισμός επιλογών με συντηρητισμό και έλλειψη ανανέωσης . Ανασκόπηση της θεατρικής σαιζόν της Θεσσαλονίκης από τον Κορνήκιο Ρουσάκη

Πλουραλισμός επιλογών με συντηρητισμό και έλλειψη ανανέωσης

222 παραγωγές έφερε η θεατρική περίοδος 2012-2013, σε θεατρικούς και μη θεατρικούς χώρους, σε σκηνές και μπαρ της Θεσσαλονίκης. Καθώς κλείνει άλλη μια χειμερινή σεζόν ο Εξώστης κάνει την αποτίμηση για όσα είδαμε στις θεατρικές σκηνές της πόλης.

Κρατικό Θέατρο

Η θεατρική περίοδος για το Κ.Θ.Β.Ε. κύλησε με αρκετές επαναλήψεις και άτολμες επιλογές στο καλλιτεχνικό κομμάτι και κόντρες και αντεγκλήσεις στο διοικητικό πεδίο. Τα ακαλαίσθητα μαύρα πανιά που «κοσμούν» την πρόσοψη του θεάτρου της Ε.Μ.Σ. και τα γηπεδικής λογικής συνθήματα που μετέτρεψαν την είσοδο σε ιδιόμορφο φόρουμ έκφρασης θέσεων και αντιθέσεων, υποδέχτηκαν τους θεατές που πήγαν να δουν τον Κατά φαντασία ασθενή και τον Μπαμπά που εκπαιδεύεται, ένα δείγμα των συντηρητικών επιλογών του απερχόμενου καλλιτεχνικού διευθυντή, Σωτήρη Χατζάκη.

Η εικόνα του γίγαντα που κοιμάται συνόδευσε για άλλη μια χρονιά το Κ.Θ.Β.Ε., που συνέχισε απτόητο να έχει στραμμένη την πλάτη στο πολυάριθμο νεανικό δυναμικό μιας πόλης με τέσσερα πανεπιστημιακά ιδρύματα και να επιθυμεί να προσφέρει στο κοινό του —κυρίως μαζικές προσελεύσεις συλλόγων και Κ.Α.Π.Η.— αυτό που έχει συνηθίσει να βλέπει, χωρίς ίχνος πειραματισμού και ανίχνευσης νέων τάσεων.

Το ενδιαφέρον εντύπων και συζητήσεων αυτή τη χρονιά, μονοπώλησε η κόντρα ανάμεσα στον πρόεδρο του δ.σ. του Θεάτρου, Θωμά Τρικούκη και στον καλλιτεχνικό διευθυντή, Σωτήρη Χατζάκη. Ένα «μεταθεατρικό δρώμενο» σε συνέχειες, ένα ιδιότυπο reality show, με ανταλλαγές επιστολών, καταψήφιση απολογισμών, συνεντεύξεις τύπου, προτροπές σε παραιτήσεις, διακοπές διοικητικών συμβουλίων από ηθοποιούς.

Και η καλλιτεχνική δημιουργία σε δεύτερη μοίρα. Εξαντλείται στις —αδικαιολόγητα— λίγες παραστάσεις του καλοστημένου, αυτοαναφορικού έργου της Καρίνας Ιωαννίδου, Τζοκόντα vs Ντα Βίντσι, του Blasted της Σάρας Κέιν, από την ιέρεια της ουσιαστικής εκκεντρικότητας, Ρούλα Πατεράκη, αλλά και στον πολυσυζητημένο Γύρο του θανάτου που σκηνοθέτησε ο Νίκος Μαστοράκης. Λίγο πριν την εκπνοή της σαιζόν το θεατρικό αναλόγιο Πρώτη Γραφή, με κείμενα νέων δημιουργών —έργα που ηχηρά απουσιάζουν από το ρεπερτόριο του Κρατικού— έφερε μια μικρή πνοή αισιοδοξίας για τη σύγχρονη θεατρική δημιουργία.

Η χρονιά για το Κρατικό έκλεισε με την παραίτηση του Σωτήρη Χατζάκη —για να αναλάβει τη διεύθυνση του Εθνικού θεάτρου— και τον διορισμό του ηθοποιού και θεατρολόγου Γιάννη Βούρου στο τιμόνι της δεύτερης κρατικής σκηνής της χώρας.

Πειραματική Σκηνή

Πρώτη χρονιά χωρίς το θέατρο Αμαλία, μια απώλεια αισθητή στους θεατρόφιλους της πόλης. Η Πειραματική Σκηνή της Τέχνης συνέχισε —ευτυχώς— τη δραστηριότητα της και έδωσε μια site specific εκδοχή του Βυσσινόκηπου, στο σαλόνι της βίλας Καπαντζή. Μια παράσταση που αγκαλιάστηκε από το κοινό —sold out για τέσσερις μήνες— και θα επαναληφθεί το προσεχές φθινόπωρο.

Μέσα στο χειμώνα ο θίασος πρότεινε και τις εμβληματικές Ευτυχισμένες Μέρες, με την Ελένη Δημοπούλου. Η νομαδική αυτή παρουσία του ιστορικού θιάσου και η «συνομιλία» με εναλλακτικούς χώρους και νέους δημιουργούς άνοιξε νέους δρόμους στη σχέση θεατή και θεάματος. Παρόλα αυτά η απουσία μόνιμης σκηνής με το χαρακτηριστικό εναλλασσόμενο ρεπερτόριο της Πειραματικής Σκηνής καταγράφονται στις σημαντικές απώλειες της θεατρικής περιόδου που ρίχνει αυλαία.

Μετακλήσεις

Ο θεατρικός κορεσμός της Αθήνας (με τις 600 περίπου παραγωγές φέτος) καθιστά τη Θεσσαλονίκη έναν ιδανικό προορισμό για θεατρικές εξορμήσεις των θιάσων του αθηναϊκού κέντρου. Για άλλη μια χρονιά η παλέτα των επιλογών είχε από όλα. Από τη μια πολυάριθμοι μονόλογοι —αρκετοί από τους οποίους έχουν παρουσιαστεί στην πόλη επανειλημμένα— όπως η Γυναίκα της Πάτρας, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, ο Συμβολαιογράφος, ο Caveman και από την άλλη τα λαμπερά μιούζικαλ που φιλοξενήθηκαν στο Μέγαρο, το Chicago και Απατεώνες και Τζέντλεμεν. Τη μερίδα του λέοντος στις σημαντικότερες μετακλήσεις είχε και φέτος το θέατρο Αυλαία με σημαντικές παραστάσεις που κέντρισαν το ενδιαφέρον του κοινού: Όταν έκλαψε ο Νίτσε, Erofili Synopsis, Γυάλινος Κόσμος, Γιοι και κόρες, Mistero Buffo.

Ομάδες της πόλης

Αρκετές ομάδες προσπάθησαν και αυτή τη χρονιά να δημιουργήσουν καλλιτεχνικά και να επικοινωνήσουν τη δουλειά τους. Χωρίς να μπορεί να εντοπιστεί μια θεατρική πρόταση που «συγκλόνισε» για τη νεωτερικότητα και την ανανεωτική διάθεση της, υπήρξαν, ωστόσο, παραστάσεις άξιες λόγου σε θεατρικούς και μη θεατρικούς χώρους. Το μαύρο νερό από την Eclipses Group Theatre, η Und από την ομάδα Oberon, η Όπερα του ζητιάνου από την ομάδα Passatempo, η Άγρια μοναξιά από τους Perros και το Nordost στο θέατρο Όρα είναι παραγωγές που αγαπήθηκαν από το κοινό της πόλης.

Σημαντικό βήμα για τις ομάδες στάθηκε το θεατρικό φεστιβάλ του δήμου Θεσσαλονίκης που πραγματοποιήθηκε για δεύτερη χρονιά στο Άνετον, αλλά και το Σχήμα εκτός Άξονα που έδωσε χώρο σε νέους δημιουργούς και ομάδες.

Αξίζει να θυμόμαστε απο αυτή τη θεατρική σεζόν

- Την απώλεια της ηθοποιού Λίνας Λαμπράκη.

- Τη θεατρική επιστροφή του Δημήτρη Βάγια με τον Αγαμέμνονα του Γιάννη Ρίτσου.

- Τις ερμηνείες δύο θεατρικών μητέρων: της Έφης Σταμούλη-Λιουμπόβ Αντρέγεβνα στον Βυσσινόκηπο και της Ναταλίας Τσαλίκη-Αμάντα στον Γυάλινο κόσμο.

- Την πρόκριση του σκηνικού της παράστασης Φόβος, που επιμελήθηκε ο Νίκος Καλαϊτζίδης, στα 100 καλύτερα του κόσμου, στον παγκόσμιο διαγωνισμό σκηνογραφίας που θα διεξαχθεί στο Κάρντιφ της Ουαλίας.

- Την άριστη σωματική εκφραστικότητα του Αναστάση Δ. Ροϊλού στο Insenso και της Έλενας Μαυρίδου στην παράσταση Erofili Synopsis.

- Την σπαρταριστή υποκριτική ακροβασία του Θάνου Τοκάκη στο Mistero Buffo.

- Τη διπλή θεατρική παρουσία του διαρκώς εξελισσόμενου Μιχάλη Συριόπουλου στην Όπερα του ζητιάνου και στον Βυσσινόκηπο.

- Την εύθραυστη Λόρα της Αμαλίας Νίνου στον Γυάλινο κόσμο και την κωμική μαεστρία της Εύης Σαρμή στο Τζοκόντα vs Ντα Βίντσι.

- Την επιστροφή της Ρούλας Πατεράκη με το Blasted και την επανεμφάνιση του Δημήτρη Παπαϊωάννου με την Πρώτη ύλη.

- Την πρώτη σκηνοθετική παρουσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου στη Θεσσαλονίκη.

- Το Testament από την ομάδα She She Pop, τη μοναδική αξιόλογη ξένη παραγωγή της χρονιάς.

- Την επί σκηνής σύμπραξη του Δημήτρη Καταλειφού, της Άννας Κοκκίνου και της Ράνιας Οικονομίδου, στο Ρίττερ, Ντένε, Φος του Τόμας Μπέρνχαρντ.

Πηγή http://www.exostispress.gr/Article/Mind-the-Art-theatro-plouralismos-epilogon-me-sintiritismo-kai-elleipsi-ananeosis-466#.UbEMbeytYI4.facebook#ixzz2VdVDHM83

Γνώμη Kulturosupas για την παράσταση "σε 4 τοίχους"

Παράσταση «σε 4 τοίχους», από την ομάδα «Οberon». Είδαμε σχολιάζουμε.

Σάββατο, 01 Ιούνιος 2013

Γνώμη Kulturosupas. Παραβρέθηκε στην παράσταση «σε 4 τοίχους», της Λούλας Αναγνωστάκη, τιμώντας το θεσμό «Θεατρικές Πρεμιέρες», που λαμβάνει χώρα ξανά, έπειτα από απουσία τεσσάρων χρόνων αυτού, στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς. Πρόκειται για ένα φεστιβάλ, με την αρχική ονομασία «Θεατρικές Συναντήσεις», στην διάρκεια του οποίου αξιόλογες θεατρικές παραστάσεις, από την πρωτεύουσα, μεταφέρονταν και παρουσιάζονταν στο κοινό της Θεσσαλονίκης. Φέτος η φιλοσοφία του φεστιβάλ μεταβάλλεται και στηρίζοντας το θεατρικό δυναμικό της πόλης δίνεται η ευκαιρία σε θεατρικές παραστάσεις να ανεβάσουν ξανά τα έργα τους σε ένα ευρύτερο κοινό.   Παραθέτουμε παρακάτω δηλώσεις, από τον έντυπο τύπο της πόλης, σχετικά με αυτή τη πολιτιστική προσπάθεια, του εντεταλμένου σύμβουλου για θέματα πολιτισμού στο Δήμο Καλαμαριάς, Νίκου Ζαχαριάδη. «Η προσπάθεια που γίνεται από την τοπική αυτοδιοίκηση είναι να συνεχίζουμε την πολιτιστική μας δράση, ακόμα και μέσα στην κρίση, γιατί με τον πολιτισμό κρατούμε την ηθική της κοινωνίας. Στόχος μας, λοιπόν, στο παρελθόν ήταν να φέρουμε σχήματα με δοκιμασμένες παραστάσεις από την Αθήνα, που εμπορικά δε θα μπορούσαν να ''σταθούν'' από μόνα τους. Ωστόσο, για την υλοποίησή του απαιτούνται περίπου 100.000 ευρώ -μείον τα 40.000 ευρώ που προβλέπονταν από έσοδα εισιτηρίων- χορηγιών, τα καθαρά έξοδα της διοργάνωσης θα έφταναν τα 60.000 ευρώ. Λόγω οικονομικής κρίσης όμως, ο δημοτικός προϋπολογισμός δέχτηκε μειώσεις και δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε. Επανερχόμαστε, όμως, φέτος με τις ''Θεατρικές Πρεμιέρες'', όπου παρουσιάζουμε έργα που έχουν παρουσιαστεί στο ''Studio Κοιτώνες'' στο στρατόπεδο του Κόδρα. Έργα δηλαδή από ομάδες της πόλης μεταφέρονται στο ''Μελίνα Μερκούρη'' και έχουν την ευκαιρία να δοκιμαστούν μπροστά σ' ένα μεγαλύτερο κοινό. Εμείς θα βάζουμε το χώρο και οι ομάδες που συμμετέχουν θα παίρνουν τα έσοδα από τα εισιτήρια. Παράλληλα, θα συνδυάσουμε τη διοργάνωση αυτή με την προκήρυξη διαγωνισμού συγγραφής θεατρικού έργου, με στόχο αυτό που θα διακρίνεται να παρουσιάζεται στις ''Θεατρικές Πρεμιέρες''. Οι ''Θεατρικές Πρεμιέρες'' είναι, θα λέγαμε, μια ενισχυτική δράση σ' αυτήν που ξεκίνησε ο δήμος Θεσσαλονίκης στο θέατρο ''Ανετον''». Η θεατρική παράσταση «σε 4 τοίχους» από την ομάδα «Οberon», είναι μια σύζευξη των δύο μονόπρακτων έργων, «Παρέλαση» και «Ουρανός Κατακόκκινος»,της Λούλας Αναγνωστάκη. Το πρώτο θεατρικό έργο  παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1965 στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν ως μέρος της τριλογίας με τίτλο "Η Πόλη" (τα υπόλοιπα είναι " Η διανυκτέρευση" και "Η Πόλη") και διηγείται μια ιστορία που δεν ανήκει σε καμία θρησκεία, σε καμία φυλή, σε κανένα τόπο και χρόνο. Δυο αδέρφια, η Ζωή και ο Άρης ζουν απομονωμένα από τον έξω κόσμο, εξόριστοι στην ασφάλεια του δωματίου τους. Η μόνη τους επαφή με την πόλη και τους ανθρώπους είναι ένα «παράθυρο». Η ιδέα της παρέλασης που θα λάβει χώρα κάτω από το σπίτι τους, φαντάζει ως η μοναδική διέξοδος από τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Από το παράθυρο θα παρακολουθήσουν την έναρξη, την απρόσμενη εξέλιξη και την αποτρόπαια έκβαση της παρέλασης. Από το παράθυρο θα εισβάλει ο έξω κόσμος, που τόσον καιρό αποφεύγουν, και θα τους συντρίψει. Το δεύτερο θεατρικό ανέβηκε για πρώτη φορά το 1998, στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Βίκτορα Αρδίττη. Το μονόπρακτο αυτό έργο διηγείται την ιστορία μιας γυναίκας, της Σοφίας Αποστόλου. Ο όμορφος άνδρας της που πέθανε νέος, ο άσχημος γιος της, ο Γιάννης ¬ κυρίως αυτός¬, η ρωσίδα φίλη το, η ωραία Τάνια Φιλίποβνα, το μούτρο ο Νέστωρ, ο Ρουμάνος. Οι βραδιές που περνούσαν στο σπίτι τραγουδώντας γαλλικά τραγούδια. Και ξαφνικά η Τάνια φεύγει, χάνεται. Ο Γιάννης μπλέκεται. Η Σοφία Αποστόλου, η μάνα, εκεί, στο πλευρό του. Μητέρα φυλακισμένου που κάνει υπομονή. Σίγουρη. Υπερήφανη. Απόλυτα δοσμένη. «Μάνα, έτσι όπως προχωράει σήμερα η κοινωνία, ή είσαι από τους πολύ δυνατούς ή γίνεσαι παράνομος. Μέσος όρος δεν υπάρχει. Είναι αυτοί που ξεγελιούνται πως είναι κάτι ενώ δεν είναι τίποτα». Και η Σοφία Αποστόλου δεν θέλει να είναι μέσος όρος. Δεν θέλει να αλλάξει τη ζωή της. Τα κείμενα της παράστασης απογυμνωμένα από καθετί  περιττό, αποδοσμένα με ουσία και ειλικρίνεια. Αποτυπώνοντας το φόβο, το αβέβαιο μέλλον μα και συνάμα, την ελπίδα, τη διαφοροποίηση, την εναντίωση. Με  διαχρονικά μηνύματα, κοινωνικού και πολιτικού ενδιαφέροντος, μέσα από τα μάτια «φυλακισμένων» ηρώων, που όμως παλεύουν για την ζωή και τη χαρμολύπη αυτής μέχρι τελευταία στιγμή. Καμιά «φυλακή» και κανένας εγκλεισμός δεν σταματάει το πνεύμα του ανθρώπου, τα όνειρα, τη ΖΩΗ.. Με μια γλώσσα λιτή και καθημερινή, η Λούλα Αναγνωστάκη μέσα από το κείμενο των δύο αυτών παραστάσεων αποτυπώνει το πρόβλημα του ατόμου και συγχρόνως της κοινωνίας, το φόβο , μα και ταυτόχρονα τη λύτρωση από αυτόν, μέσα από τη προσωπική επανάσταση του ατόμου, τη διαφοροποίηση και το ελεύθερο πνεύμα. Στην «Παρέλαση» παίζουν οι ηθοποιοί, Αλεξάνδρα Σίμου και Δημήτρης Τσάκας. Ο πρωταγωνιστής ερμηνεύοντας αξιόλογα το ρόλο του με συναίσθημα και  έντονη σωματικότητα, απέδωσε ολοκληρωτικά τη ψυχοσύνθεση του ήρωα-παιδιού που υποδυόταν εναλλάσσοντας εύστοχα την αφέλεια και τον ενθουσιασμό  με το φόβο αυτού, δημιουργώντας στο κοινό άμεση επαφή με τον ήρωα του. Σε αντίθεση η συμπρωταγωνίστρια του χαρακτηρίστηκε από μία υποτονικότητα,μη καταφέρνοντας να  μεταφέρει τα στοιχεία της ηρωίδας της  χρησιμοποιώντας τη κινησιολογία της και μη προβάλλοντας μέσα από την ερμηνεία της τα χαρακτηριστικά μα και τη ψυχοσύνθεση του μικρού και φοβισμένου κοριτσιού που υποδυόταν , καταλήγοντας σε μια απλά διεκπεραιωτική  ερμηνεία. Η Ντιάνα Ζαχαροπούλου ερμηνεύοντας  το μονόλογο στην παράσταση «Ουρανός Κατακόκκινος» απέδωσε μια ερμηνεία που χαρακτηρίστηκε ως μέτρια. Μη διαθέτοντας έντονο συναίσθημα και ψυχικό στίγμα ,πάρα μόνων λίγων εξαιρέσεων κατά τη διάρκεια του έργου, δεν κατάφερε να εξελίξει το ήδη δυνατό κείμενο που διέθετε .Με την απουσία έντονης σκηνοθετικής επιμέλειας ώστε να βοηθήσει στη κορύφωση του ρόλου η πρωταγωνίστρια έπρεπε να επιδείξει έντονο συναισθηματισμό  μέσα  από το λόγο της μα και τη κινησιολογίας της, προβάλλοντας με αυτό τον τρόπο την ιστορία και την εμπειρία της ηρωίδας της που κατέληγε σε υπαρξιακή και συγχρόνως κοινωνική έκρηξη. Η φωνή της, ήρεμη και βαθιά, χωρίς τις απαραίτητες όμως διακυμάνσεις αυτής, στα σημεία που απαιτούσε ο ρόλος, χάνοντας έτσι την εξέλιξη και την κορύφωση του χαρακτήρα που υποδυόταν. Ο Αλέκος Σπυριδάκης ανέλαβε τη σκηνοθετική επιμέλεια της σύμπτυξης των δύο αυτών παραστάσεων. Η  σκηνοθεσία με έντονο το στοιχείο του μινιμαλισμού, θεωρήθηκε όχι λανθασμένη επιλογή για μια παράσταση με ένα τόσο δυνατό και καθαρό κείμενο αλλά ελλειπτική σε σημεία της. Η παρουσία της συγκριμένης σκηνοθεσίας δεν βοήθησε στην κορύφωση του έργου, που ακόμα και με αυτή τη λιτή, αρχική μορφή της δεν εξελίχθηκε είτε μέσα από έντονους φωτισμούς, σε καθηλωτικά σημεία της παράστασης, είτε μέσα από μία δυνατή μουσική επένδυση, είτε ακόμα και μέσα από ένα πιο φροντισμένο και δημιουργικό σκηνικό. Ειδικά στο δεύτερο σκέλος της παράστασης, το οποίο επρόκειτο για έναν μονόλογο, η απουσία της σκηνοθετικής επιμέλειας, διακρινόταν εντόνως και μετέτρεψε την παράσταση να υστερεί καλλιτεχνικώς. Εν κατακλείδι, Μια παράσταση, εμπεριέχοντας μέσα της  δύο έργα της Λούλας Αναγνωστάκη, με  μηνύματα, ιδέες και ουσία παρόλο τις όποιες αδυναμίες της παράστασης, μας κάνει να ανατρέξουμε σε μια παλαιότερη συνέντευξη της δημιουργού που μας προτρέπει να πατάξουμε το φόβο μας και να γίνουμε και εμείς η γενιά του Θεσσαλονικιού ποιητή Μανώλη Αναγνωστάκη, κουβαλώντας μέσα μας ελπίδα, όνειρα και ελεύθερο πνεύμα… Βαθμολογία 5 στα 10 Την παράσταση είδε και σχολίασε για την «Κ» η Νάντια Νικολού. Σε τέσσερις τοίχους της Λούλας Αναγνωστάκη, σε σκηνοθεσία Αλέκου Σπυριδάκη. Σκηνικά-κοστούμια: Μαριέττα Πανίδου Μουσική-επιμέλεια ήχων:  Κώστας Βόμβολος Σχεδιασμός φωτισμών: Μαρία Λαζαρίδου Παίζουν: Αλεξάνδρα Σίμου, Δημήτρης Τσάκας (Παρέλαση) Ντιάνα Ζαχαροπούλου (Ουρανός κατακόκκινος). Οι παραστάσεις ολοκληρώθηκαν