Μάιος 2009
Το Κίτρινο σκυλί είναι ένα κείμενο επείγουσας γλωσσικής πραγματικότητας, στο οποίο συγκρούεται μετωπικά ο χρόνος της αλλοτριωμένης εργασίας με τον χρόνο του αυθεντικού εαυτού. Από την σκοπιά αυτή η Ρούσκα Ρούσεβα (σκηνική αντανάκλαση της Κωνσταντίνας Κούνεβα―κορυφαία των αποκλεισμένων μεταναστών στον τόπο μας) συστήνεται στον θεατή ως μακρινή συγγενής της Αντιγόνης (εμμονική της αγάπης και της δικαιοσύνης), της Σεχραζάτ (εμμονική των ημιτελών ιστοριών) και της Ζαν Ντ’ Αρκ (εμμονική της προσηλωμένης βούλησης και της έσω ακοής).
Η Ρούσεβα είναι ένα διαρκές σταυροδρόμι φωνών. Λειτουργεί ως αγωγός φωνών. Φτάνει στον εαυτό της μέσων των άλλων. Είναι ένα «μέντιουμ» ανάμεσα στον θεατή και σε πρόσωπα οικεία, τυχαία, υπερβατικά, που συναντά καθώς καθαρίζει. Είναι ένα περιδινούμενο πολυφωνικό παραμιλητό που διαρκώς αναμετριέται με την μαρξιστική ρήση («Η αγάπη ανταλλάσεται μόνο με αγάπη»)· μια γυναίκα και μια μετανάστρια, ένα μαζεμένο τίποτα, που στέκεται απέναντι στην βία και στην αποξένωση άλλοτε ως εφιάλτης του Καλού κι άλλοτε ως πρόσωπο δημόσιας αγάπης.
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Χωρίς να παραγνωρίζω την αθρόα και αποφασιστική συμπαράσταση από το σινάφι, αλλά και από άγνωστους βιβλιόφιλους ή θεατρόφιλους, στην αδιανόητη και βάρβαρη επίθεση που δέχτηκε η παράσταση και οι συντελεστές της, η πιο συγκινητική έκφραση αλληλεγγύης στην λιθοβοληµένη παράσταση την ημέρα της πρώτης πρεμιέρας της (13.5.2009) δόθηκε από την κατ’ εξοχήν λιθοβοληµένη: «Η κοινωνία χρειάζεται σήµερα σκέψη, διάλογο, η τέχνη πρέπει να εκφράζεται ελεύθερα. Γι’ αυτό να συνεχιστούν οι παραστάσεις στο έργο του Φάις», έγραψε η Κούνεβα την εποµένη της επίθεσης, σ’ ένα λιτό και μεστό σημείωμά της που δημοσιοποιήθηκε.
Μάιος 2011
Σήμερα, δυο χρονιά μετά, η γεύση που έχω είναι ότι το πολιτικό νόημα του κειμένου και το αισθητικό γεγονός της παράστασης επικράτησαν του σκοταδισμού και του φανατισμού. Είµαστε µια κοινωνία ανοργάνωτη, θυµική, αστόχαστη. Όλη αυτή η αδιαφοροποίητη βία, όλος αυτός ο ναρκισσισμός της καταστροφής, λογοδοτεί στην απουσία νοήματος, που είναι και η χειρότερη μορφή βίας. Εξού και κάποιος που φιµώνει µια ιδέα, έναν δημιουργό, μια παράσταση, επειδή διαφωνεί με το περιεχόμενο ή τη μορφή τους, δεν καταλύει μόνο στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα, κατά βάθος λογοδοτεί στη δική του ανοµολόγητη φίµωση.
Πριν από την οικονοµική κρίση, µάς έχει ξεχαρβαλώσει η πολιτισµική κρίση. Γι’ αυτό στην εποχή των ακραίων φαινοµένων που διανύουµε, ο λόγος της τέχνης είναι καίριος· ο λόγος της µετριοπάθειας αναγκαίος ώστε να αντέξουµε, εκτός από την κοινωνική κρίση και την κρίση εσχατολογίας που µας κατακλύζει.
Η ομάδα τέχνης Οberon πιάνει το νήμα εκεί ακριβώς που το άφησε η ομάδα Λίθος (σκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ, ερμηνεία: Αλεξία Καλτσίκη, σκηνικά: Εύα Μανιδάκη, μουσική: Δημήτρης Ίσαρης, φωτισμός: Λευτέρης Παυλόπουλος, σύμβουλος παραγωγής: Ειρήνη Βουζελάκου).
Αυτό είναι το νόημα της τέχνης. Η συνέχεια, η σκυταλοδρομία, η διάρκεια. Το Κίτρινο σκυλί έχει δρόμο ακόμα να διανύσει στο σανίδι και στις καρδιές των θεατών.
Σημείωμά μου στο πρόγραμμα της παράστασης της Ομάδας Τέχνης Oberon
Το Κίτρινο σκυλί είναι ένα κείμενο επείγουσας γλωσσικής πραγματικότητας, στο οποίο συγκρούεται μετωπικά ο χρόνος της αλλοτριωμένης εργασίας με τον χρόνο του αυθεντικού εαυτού. Από την σκοπιά αυτή η Ρούσκα Ρούσεβα (σκηνική αντανάκλαση της Κωνσταντίνας Κούνεβα―κορυφαία των αποκλεισμένων μεταναστών στον τόπο μας) συστήνεται στον θεατή ως μακρινή συγγενής της Αντιγόνης (εμμονική της αγάπης και της δικαιοσύνης), της Σεχραζάτ (εμμονική των ημιτελών ιστοριών) και της Ζαν Ντ’ Αρκ (εμμονική της προσηλωμένης βούλησης και της έσω ακοής).
Η Ρούσεβα είναι ένα διαρκές σταυροδρόμι φωνών. Λειτουργεί ως αγωγός φωνών. Φτάνει στον εαυτό της μέσων των άλλων. Είναι ένα «μέντιουμ» ανάμεσα στον θεατή και σε πρόσωπα οικεία, τυχαία, υπερβατικά, που συναντά καθώς καθαρίζει. Είναι ένα περιδινούμενο πολυφωνικό παραμιλητό που διαρκώς αναμετριέται με την μαρξιστική ρήση («Η αγάπη ανταλλάσεται μόνο με αγάπη»)· μια γυναίκα και μια μετανάστρια, ένα μαζεμένο τίποτα, που στέκεται απέναντι στην βία και στην αποξένωση άλλοτε ως εφιάλτης του Καλού κι άλλοτε ως πρόσωπο δημόσιας αγάπης.
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Χωρίς να παραγνωρίζω την αθρόα και αποφασιστική συμπαράσταση από το σινάφι, αλλά και από άγνωστους βιβλιόφιλους ή θεατρόφιλους, στην αδιανόητη και βάρβαρη επίθεση που δέχτηκε η παράσταση και οι συντελεστές της, η πιο συγκινητική έκφραση αλληλεγγύης στην λιθοβοληµένη παράσταση την ημέρα της πρώτης πρεμιέρας της (13.5.2009) δόθηκε από την κατ’ εξοχήν λιθοβοληµένη: «Η κοινωνία χρειάζεται σήµερα σκέψη, διάλογο, η τέχνη πρέπει να εκφράζεται ελεύθερα. Γι’ αυτό να συνεχιστούν οι παραστάσεις στο έργο του Φάις», έγραψε η Κούνεβα την εποµένη της επίθεσης, σ’ ένα λιτό και μεστό σημείωμά της που δημοσιοποιήθηκε.
Μάιος 2011
Σήμερα, δυο χρονιά μετά, η γεύση που έχω είναι ότι το πολιτικό νόημα του κειμένου και το αισθητικό γεγονός της παράστασης επικράτησαν του σκοταδισμού και του φανατισμού. Είµαστε µια κοινωνία ανοργάνωτη, θυµική, αστόχαστη. Όλη αυτή η αδιαφοροποίητη βία, όλος αυτός ο ναρκισσισμός της καταστροφής, λογοδοτεί στην απουσία νοήματος, που είναι και η χειρότερη μορφή βίας. Εξού και κάποιος που φιµώνει µια ιδέα, έναν δημιουργό, μια παράσταση, επειδή διαφωνεί με το περιεχόμενο ή τη μορφή τους, δεν καταλύει μόνο στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα, κατά βάθος λογοδοτεί στη δική του ανοµολόγητη φίµωση.
Πριν από την οικονοµική κρίση, µάς έχει ξεχαρβαλώσει η πολιτισµική κρίση. Γι’ αυτό στην εποχή των ακραίων φαινοµένων που διανύουµε, ο λόγος της τέχνης είναι καίριος· ο λόγος της µετριοπάθειας αναγκαίος ώστε να αντέξουµε, εκτός από την κοινωνική κρίση και την κρίση εσχατολογίας που µας κατακλύζει.
Η ομάδα τέχνης Οberon πιάνει το νήμα εκεί ακριβώς που το άφησε η ομάδα Λίθος (σκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ, ερμηνεία: Αλεξία Καλτσίκη, σκηνικά: Εύα Μανιδάκη, μουσική: Δημήτρης Ίσαρης, φωτισμός: Λευτέρης Παυλόπουλος, σύμβουλος παραγωγής: Ειρήνη Βουζελάκου).
Αυτό είναι το νόημα της τέχνης. Η συνέχεια, η σκυταλοδρομία, η διάρκεια. Το Κίτρινο σκυλί έχει δρόμο ακόμα να διανύσει στο σανίδι και στις καρδιές των θεατών.
Σημείωμά μου στο πρόγραμμα της παράστασης της Ομάδας Τέχνης Oberon